Το σύστημα διακυβέρνησης των επαναστατημένων Ψαρών.

Ενώ η Ύδρα και οι Σπέτσες είχαν αριστοκρατική διοίκηση, καθώς κουμάντο κάνανε οι νοικοκυραίοι, τα Ψαρά είχανε μία θαυμαστή για εκείνον τον καιρόν δημοκρατική διακυβέρνηση. Οι νοικοκυραίοι της Ύδρας και των Σπετσών δεν βλέπανε αυτό το σύστημα με καλό μάτι. Στο ημερολόγιο του ο Σαχτούρης σημειώνει ειρωνικά για τους Ψαριανούς: «Εφαντάσθησαν ότι ήναι άλλοι Αθηναίοι, και ονόμασαν την τοπικήν Διοίκησιν τους, Βουλήν των Ψαρών».

Κάθε χρόνο, κάθε Μάρτη συγκεκριμένα, μαζεύονταν ο λαός στα Ψαρά και βγάζανε σαράντα αντιπροσώπους απ’ όλες τις τάξεις^. από τους «παρτσινέβελους, τους καπεταναίους, τους καραβοκυραίους, τους εμπόρους και τους μαρινάρους». Αυτοί οι σαράντα ήταν η Βουλή των Ψαρών, που θα όριζε για έναν χρόνο τους δημογέροντες. Οι αντιπρόσωποι μετά την εκλογή τους, κλειδώνονταν στην εκκλησιά του Αϊ-Νικόλα μαζί μ’ έναν παπά, ο οποίος δεν αναμειγνύονταν καθόλου στις πολιτικές συζητήσεις, αλλά παρίστατο για να αγιάσει την εκλογή. Από την εκκλησία δεν τους ξεκλειδώνανε εάν δεν εξέλεγαν τους καινούριους δημογέροντες. Έπειτα μαζεύονταν όλος ο λαός και αφού κάνανε «μονοκκλησιά», οι παλιοί δημογέροντες δίνανε την σφραγίδα του νησιού, που είχε την εικόνα της Παναγιάς, στους νέους. Η σφραγίδα αυτή ήταν χωρισμένη σε τέσσερα μέρη και ο κάθε δημογέροντας κράταγε από ένα. Δεν μπορούσαν, λοιπόν, να πάρουν απόφαση αν δεν μαζεύονταν και οι τέσσερις για να την σφραγίσουν. Καθώς στο νησί δεν υπήρχε τούρκικη διοίκηση, οι δημογέροντες ήταν η κυβέρνηση του. Μια κυβέρνηση, όμως, με περιορισμένα δικαιώματα. Λύνανε τις διαφορές σύμφωνα με τα έθιμα, όμως τα εγκλήματα δεν δικάζονταν από αυτούς αλλά από την συνέλευση του λαού. Αλλά και για κάθε άλλο τρανό περιστατικό δεν κάνανε του κεφαλιού τους αλλά ζητούσαν την γνώμη και την έγκριση του λαού. Όπως τις χαλεπές μέρες του 1824, όταν πλησίαζε απειλητικά το νησί η αρμάδα του Χοσρέφ. Την Κυριακή 8 Ιούνη του 1824 κάλεσαν τον λαό στην εκκλησία του Αϊ-Νικόλα να πάρουνε μία απόφαση πως θα αντιμετωπίσουνε αυτόν τον κίνδυνο. Ούτε Γενικά Επιτελεία, ούτε κεκλεισμένων των θυρών. Πολέμαρχοι όλοι τους, μπαρουτοκαπνισμένοι, που ανασαίνανε τον πόλεμο και τον θάνατο  στον βράχο τους επάνω, και σ’ όλο το Αιγαίο, που αλωνίζανε με τα πλεούμενα τους. Στην κρίσιμη εκείνη συγκέντρωση καλέσανε και τους πρόσφυγες να πούνε την γνώμη τους. Στο νησί τότε ζούσανε δεκαπέντε έως τριάντα χιλιάδες άνθρωποι, σύμφωνα με διάφορες πηγές. Απ’ αυτούς οι έξι χιλιάδες ήτανε Ψαριανοί, και οι άλλοι πρόσφυγες, ξεριζωμένοι από την Χίο, το Αϊβαλί, τα Μοσχονήσια, άλλα μέρη της Ανατολής και χίλιοι Λιάπηδες. Οι πρόσφυγες όχι μόνο είπανε την γνώμη τους, αλλά κατάφεραν να πείσουν και πολλούς Ψαριανούς που τάχθηκαν με το μέρος τους. Άμεση δημοκρατία, δηλαδή, με την Τούρκικη αρμάδα προ των πυλών, και τις Γαλλικές κορβέτες να κάνουνε τον γύρο του νησιού και να «βολίζουνε τα νερά».